Oud is het nieuwe jong… Ammehoela!

Er is iets geks aan de hand in Nederland. Terwijl we langer leven en allemaal langer moeten doorwerken, mogen we niet meer oud zijn. De “… is het nieuwe …”-s vliegen me om de oren. Dertig is het nieuwe twintig, veertig het nieuwe dertig en ga zo maar door. Vooral het oude ‘vijftig’ moet het ontgelden. Vijftig is het nieuwe veertig, vindt ook ouderenambassadeur John de Wolf. Hij stelde op 5 oktober jl. in diverse media dat vijftigers van nu er ‘echt niet meer oud uitzien en zich goed verzorgen’. Alsof eerdere vijftigers wel allemaal massaal met hun rollator in slakkengang door de koopgoot stiefelden, het piekhaar onverzorgd uit oren en neuzen groeiend, en de overhemden stinkend van verzuurd zweet. Het FD maakte het een paar maanden geleden overigens nog bonter en kopte dat vijftig zelfs het nieuwe dertig is. Doorlezend bleek daar gelukkig geen raar vooroordeel over ‘vroegere ouderen’ aan ten grondslag te liggen, maar gedegen onderzoek van het CBS. Daaruit blijkt dat er in de leeftijdscategorie van vijftigplussers eveneens sprake is van oplopende werkeloosheid; een in de historie van Nederland nog niet eerder vertoond verschijnsel. Het zal allemaal heus wel kloppen dat de kenmerken van vijftigers en veertigers en dertigers van nu meer overeenkomen met die van veertigers resp. dertigers en twintigers van toen, maar waarom noemen we het huidige vijftig niet gewoon vijftig, desnoods het nieuwe vijftig? Waarom dat gedweep met jongere leeftijden? Als ik, begin veertig, hard roep dat veertig het nieuwe dertig is, en ik sta naast een “echte” dertiger, dan ziet immers iedereen – ikzelf incluis – dat daar geen bal van klopt. Veertig (of vijftig of ..) is veertig (of vijftig of ..) en daar is niks mis mee. Zeker in een tijd waarin we volgens hoogleraar Andrea Maier (Zomergasten, september 2016) binnenkort zelfs 130 kunnen worden als we de ‘ziekte’ die ouderdom heet maar zo lang mogelijk buiten de deur weten te houden, komt het mij als volslagen zinloos over om eeuwig de vergelijking te blijven trekken met jongere leeftijdscategorieën. Want waar stopt het? Zijn twintigers dan de nieuwe tieners? Ik geloof niet dat twintigers dat willen, waarmee maar weer is aangetoond dat lonken met een jongere leeftijdscategorie vooral een hobby van ouderen is. Iets dat het stigma van ‘de zielige, zeurende, met-zichzelf-meelij-hebbende oudere’ mijns inziens alleen maar versterkt. Bovendien gaat de vergelijking ook lang niet altijd op. Tieners hebben bijvoorbeeld nu veel vaker een burn-out dan voorheen, terwijl burn-out een kwaal is die een decennium terug alleen was voorbehouden aan oudere mensen. Mensen die in ieder geval de twintig ruim gepasseerd waren. Zijn tieners dan de nieuwe twintigers? Of is tien juist het nieuwe nul? Ingewikkeld, nietwaar? De mode verandert, de wijze waarop we werken en leven en ouder worden ook. Laten we meegaan met de tijd en onszelf en anderen beoordelen op wie we zijn en wat we kunnen en willen. Ongeacht onze leeftijd.   Beeld: Phalinn Ool op Flickr (cropped)