Een aantal mensen in mijn omgeving is op zoek naar een nieuwe baan. Sommigen omdat hun oude baan ophield te bestaan; de meesten omdat ze gewoonweg zin hebben in iets anders. Zo ken ik een loopbaancoach die een rol als hr projectleider wenst, een hr manager die een leidinggevende positie ambieert en een opleidingsadviseur die wil overstappen van een commercieel bedrijf naar de zorgsector. Eén ding hebben ze gemeen: ze dromen allemaal van het verwezenlijken van hun ‘plan B’.
Er iets nog iets wat hun verhalen verbindt. Alle drie hebben ze goed nagedacht over hun volgende stap. Tineke, de loopbaancoach, wil na jaren als rondreizende eenpitter weer werken in één organisatie. Zij volgde opleidingen om goed beslagen ten ijs te komen en breidde haar orderportefeuille uit met hr projectmanagementklussen. Haar capaciteiten voor de door haar gewenste rol zijn inmiddels op peil; haar ervaring (nog) niet.
Elvira, de hr manager wil terug naar haar oude stiel. Ooit was zij productiechef van een technisch team. Gaandeweg is zij het hr vak ingerold. Dat vak is zij nu zat. Ze wil graag weer hands-on aan de slag. Niet zeggen wat een leidinggevende moet doen, maar het zelf doen. Een stap terug zetten qua inkomen vindt zij niet erg. Zolang ze er qua werkgeluk maar op vooruit gaat. Haar motivatie voor de loopbaanstap is meer dan op peil; alleen is haar keuze er eentje die zich niet zo gemakkelijk in het hokje van ‘logische loopbaanstappen’ laat vangen.
Tot slot: Kees, de opleidingsadviseur. Hij is een kei in zijn vak maar bespeurde een afnemend werkplezier. Hij besloot om te doen wat hij veel medewerkers adviseert: een loopbaanadviestraject volgen. Zo ontdekte hij dat hij z’n vak nog steeds het einde vindt, maar dat hij liever zou werken in de not-for-profitsector, bijvoorbeeld in een ziekenhuis. Zijn vakmanschap is op en top; z’n kennis van de zorgsector niet.
Naar mijn bescheiden mening zijn deze drie mensen allemaal geschikt voor hun droombaan. En, belangrijker, dat denken ze zelf ook. Vol vertrouwen solliciteren ze …. zich een slag in de rondte. Want op gesprek mogen komen? Ho maar! In veel vacatures staat: ‘kennis en ervaring in deze sector is een pré’, of ‘werkervaring in deze rol is een vereiste’, of ‘maximaal salaris voor deze functie bedraagt …’. Het werkzoekende trio is volgens recruiters ‘te onervaren in de rol’, ‘te nieuw in de sector’ of (vermoedelijk) ‘te duur’. Een uitnodiging blijft uit, ondanks hun uitstekende netwerkvaardigheden en hun hip vormgegeven CVs – dat van Elvira werd zelfs op LinkedIn verkozen tot CV van de maand.
Alle drie bevinden zich in een ‘catch 22’; een paradoxale situatie waarin het onmogelijk is om een gewenste uitkomst te bereiken doordat de ‘regels van het systeem’ dat simpelweg niet toelaten. Dat klinkt misschien slachtofferig , maar het lijkt helaas de harde realiteit. En niet alleen deze drie zijn de dupe van dat systeem van ingesleten patronen. Een organisatie snijdt zichzelf hier ook danig mee in de vingers.
Want toevallig ken ik een aantal van de werkgevers of het type werkgevers, waar Tineke, Kees en Elvira solliciteren. En toevallig weet ik dat die werkgevers heel graag willen dat hun mensen af en toe een loopbaanstap zetten of zich uit hun ‘comfort zone’ begeven om nieuwe dingen te leren. Deze organisaties stimuleren hun medewerkers dan ook volop om zich te ontwikkelen, om loopbaanadviestrajecten te volgen en om vooral te doen waar hun hart ligt. Echter, ik weet ook dat deze werkgevers regelmatig verzuchten dat het niet opschiet met al die inspanningen; dat mensen soms vastgeroest lijken in hun functie of dat mensen weliswaar een dure bijscholingscursus volgen maar vervolgens niet weggaan. Rara … hoe kan dat?
Ik denk dat ik het weet. Want terwijl werkgevers aan de ene kant hun mensen ondersteunen bij het bedenken en realiseren van hun Plan B, zit de deur aan de andere kant van de organisatie potdicht voor mensen die net niet helemaal voldoen aan de gestelde functie-eisen. Werkgevers durven het vrijwel niet aan om een gokje te nemen met sollicitanten. Liever kiezen ze voor het veilige en vertrouwde van mensen met bewezen werkende kennis en ervaringen.
Maar, zoals de Engelsen het zeggen: No guts, no glory. Als je niets nieuws probeert en niets durft, dan zal er ook wezenlijk niets veranderen. Dus, werkgevers: vertoon geen schizofreen werkgeversgedrag en waag de gok. Neem eens een a-typische kandidaat aan zodra je merkt dat die persoon bij jou zijn of haar plan B kan realiseren. Je zult versteld staan van het resultaat. Want Elvira, Tineke en Kees: die gaan ervoor!
Beeld Jackson Jost op Unsplash